UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VEYA TİCARETİ SUÇU

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VEYA TİCARETİ SUÇU (TCK m. 188)

1. A) UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE İMAL VEYA TİCARETİ SUÇUNUN KAPSAMI:

Bu suçun kapsamını; uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişilerin hukuka aykırı fiilleri oluşturmaktadır. Günümüzün en tehlike arz eden unsurlarından birisi olan uyuşturucu veya uyarıcı imalı, ticareti ve kullanımı hala bir sorun olarak karşımızda durmaktadır. Hal böyleyken; Almanya, İspanya, İtalya ve Hollanda gibi ülkelerde ise kullanıcılara hiç ceza verilmemektedir. Yasa dışı uyuşturucu ticaretini önlemenin tek yolunun, bu işi, içki veya sigarada olduğu gibi Tekel idaresinin üstlenmesi gerektiği şeklinde görüşler vardır. Ama bazı görüşler ise böyle bir uygulamanın uyuşturucu kullanımının sayısını arttıracağı gibi, uyuşturucu kaçakçılarının da değişik bir biçimde yeniden örgütlenerek faaliyetlerini sürdüreceklerini savunmaktadır. Bunun yanı sıra; Gaziantep de dâhil olmak üzere Türkiye’nin büyük şehirlerinde ve sınır kentlerinde uyuşturucu sorununun geçmişten beri var olduğunu ve halen devam ettiğini bilmekteyiz.

Bugünkü yazımızda; herkes tarafından merak konusu olan “uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti suçunu” ve hemen ardından da “kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma, kabul etme veya bulundurma ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçunun” detaylarını sizlerle birlikte inceleyeceğiz.

CEZAYI AĞIRLAŞTIRAN NEDENLER:

Uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin eroin, kokain, morfin, bazmorfin, sentetik kannabinoid ve türevleri, sentetik katinon ve türevleri, sentetik opioid ve türevleri veya amfetamin ve türevleri olması halinde ceza arttırılacaktır.

 Bu suçun; okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi, hâlinde verilecek ceza artırılacaktır. Bu şekilde toplumun dinamik yapısına sızmaya engel olunmak istenilmiştir. Son zamanlarda Gaziantep’in bazı okullarında bu tarz olayların yaşandığını fakat kolluk kuvvetlerinin göz açtırmadığını bilmekteyiz.

 Bu suçun; üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi hâlinde ve suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde, verilecek yine arttırılacaktır.

 Bu suçların tabip, diş tabibi, eczacı, kimyager, veteriner, sağlık memuru, laborant, ebe, hemşire, diş teknisyeni, hastabakıcı, sağlık hizmeti veren, kimyacılıkla veya ecza ticareti ile iştigal eden kişi tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır. Bu hükmün amacı; suçun oluşmasına kolaylık sağlaması açısından görevini kötü emellere adapte etmiş kişileri cezalandırmaktır.

 Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişiler, uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satan, satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden, nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden, bulunduran kişilerden daha fazla ceza almaktadır. Bu şekilde suç teşkil eden ürünlerin üretiminde eli bulunan kişilere daha caydırıcı cezalar verilerek söz konusu ürünlerin üretiminin önüne geçilmek istenmiştir.

 Uyuşturucu veya uyarıcı madde verilen veya satılan kişinin çocuk olması hâlinde, veren veya satan kişiye hükmedilecek ceza 15 yıldan az olamaz.

CEZAYI HAFİFLETEN NEDENLER:

 Üretimi resmi makamların iznine veya satışı yetkili tabip tarafından düzenlenen reçeteye bağlı olan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde etkisi doğuran her türlü madde açısından da bu suçun madde hükümleri uygulanır. Ancak, böyle bir durumda verilecek ceza indirilebilir. Hâkim, bu hususta kendi kişisel kanaatini kullanacaktır.

TÜZEL KİŞİLER HAKKINDA GÜVENLİK TEDBİRİ UYGULANMASI:

Yukarıda saydığımız bu suçlar bir tüzel kişinin faaliyeti içerisinde gerçekleşiyorsa söz konusu tüzel kişiye gerekli güvenlik tedbirleri verilir.

UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANILMASINI KOLAYLAŞTIRMA:

Şimdi, aşağıda sayacağımız fiilleri gerçekleştiren kişiler bu suçu işlemiş olacak. Dikkatle okumanız tavsiye olunur. Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırmak için;

1. a) Özel yer, donanım veya malzeme sağlayan,
2. b) Kullananların yakalanmalarını zorlaştıracak önlemler alan,
3. c) Kullanma yöntemleri konusunda başkalarına bilgi veren,
4. d) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını alenen özendiren veya bu nitelikte yayın yapan kişiler bu suçu işlemiş sayılacak ve gerekli cezaları alacaklardır.

VERİLEN CEZALARIN MAHSUP EDİLMESİ:

Uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı fiilinden dolayı başka bir ülkede yargılama yapılıp cezaya hükmedildiyse o ülkede cezanın infaz edilen kısmı, Türkiye'de uyuşturucu veya uyarıcı madde ihracı dolayısıyla yapılacak yargılama sonucunda hükmolunan cezadan mahsup edilir.

1. B) KULLANMAK İÇİN UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SATIN ALMA, KABUL ETME VEYA BULUNDURMA YA DA UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE KULLANMA SUÇUNUN KAPSAMI (TCK m. 191):

Bu suçun kapsamını; kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişinin hukuka aykırı fiilleri oluşturmaktadır.

Bu suçtan dolayı hakkında soruşturma başlatılan kişi, başka herhangi bir şart aranmaksızın Cumhuriyet savcısı tarafından beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilir. Cumhuriyet savcısı; böyle bir durumda hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilen kişiyi, 5 yıl boyunca belli aralıklarla denetler ve yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.

Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari (en az) bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre altışar aylık sürelerle en fazla iki yıl daha uzatılabilir. Toplamda üç seneyi geçemez.

Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir. Bu yöntemle kişinin, topluma daha çabuk kazandırılması sağlanabilir. Erteleme süresi zarfında uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanıp kullanmadığını tespiti için yılda en az iki defa şüphelinin ilgili kuruma sevkine karar verir.

Kişinin, erteleme süresi zarfında;

1. a) Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,
2. b) Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,
3. c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, hâlinde, hakkında kamu davası açılır. Tedbirlere uymayan kişi, artık kamu davasının açılmasının ertelenmesi imkânından faydalanamaz.

Şüpheli; erteleme süresi içerisinde, yükümlülüklere aykırı davranmadığı ve yasakları ihlal etmediği takdirde, hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.

Son olarak şunu belirtmekte fayda var; bu suçun okul, yurt, hastane, kışla veya ibadethane gibi tedavi, eğitim, askerî ve sosyal amaçla toplu bulunulan bina ve tesisler ile bunların varsa çevre duvarı, tel örgü veya benzeri engel veya işaretlerle belirlenen sınırlarına iki yüz metreden yakın mesafe içindeki umumi veya umuma açık yerlerde işlenmesi hâlinde verilecek ceza artırılır. Dikkat ederseniz; bu kural, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti suçunda da vardı.

YASAL SINIRLAR:

Yasal sınırlara dair herhangi bir düzenleme yoktur fakat Yargıtay’ın kararlarına göre yıllık ve günlük yasal sınır şu şekildedir;

Önemle belirtmek isteriz ki; yasal sınır olarak bahsettiğimiz şey yukarıda yazılı gramajların üstünde maddeyle yakalanırsanız satıcı olarak altında yakalanırsanız kullanıcı olarak nitelendirilmenizle alakalıdır. Yoksa kullanmak anlamında herhangi bir serbestlik asla yoktur. Kullanmak her hâlükârda suçtur.

BU SUÇLARLA ALAKALI YAPTIRIMLARIN MİKTARI:

Gerek uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti suçlarında gerekse de kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma, kabul etme veya bulundurma ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanma suçlarında ceza yaptırımı çeşitliliğinin fazlalığından dolayı bilgilerin karışmaması adına bu yaptırımlara dair bilgi veremedik. Bu konu hakkında daha detaylı bilgi almak için hukuk ofisimizle iletişime geçebilirsiniz.

Bu süreçte; failin, bir avukat eşliğinde davayı yürütmesi gerekmektedir. Çünkü kanunen; alt sınırı 5 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmalarda bir avukatın (müdafinin) görevlendirilmesi zorunludur. O yüzden soruşturma ve kovuşturma aşamalarında, alanında donanımlı bir avukat tarafından hukuki destek almak süreç açısından daha sağlıklı olacaktır

ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ:

Bu metinde bahsettiğimiz suçlar etkin pişmanlık hükümlerinin uygulama alanı bulduğu suçlardır. Etkin pişmanlık hükümlerinin kapsamını kısaca irdeleyelim;

• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarına iştirak etmiş (katılmış olan kişi) olan kişi, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, diğer suç ortaklarını ve uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin saklandığı veya imal edildiği yerleri merciine yani ilgili makamlara haber verirse, verilen bilginin suç ortaklarının yakalanmasını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini sağlaması halinde (şart), hakkında cezaya hükmolunmaz. Bu şartı sağlaması lazım aksi takdirde haber vermeden faydalanamaz.
• Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran kişiler ise, resmi makamlar tarafından haber alınmadan önce, bu maddeyi kimden, nerede ve ne zaman temin ettiğini merciine haber vererek suçluların yakalanmalarını veya uyuşturucu veya uyarıcı maddenin ele geçirilmesini kolaylaştırırsa (şart), hakkında cezaya hükmolunmaz.
• Bu suçlar haber alındıktan sonra, suçu işleyen tarafından, gerekli makamlara haber verilirse duruma göre cezada indirime gidilir.
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, hakkında kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmaktan dolayı soruşturma başlatılmadan önce resmi makamlara veya sağlık kuruluşlarına başvurarak tedavi ettirilmesini isterse, cezaya hükmolunmaz. Böylece; bu kötü yoldan dönmek için kanun koyucu bize bir fırsat tanımıştır. Bu fırsatı iyi değerlendirmek gerekmektedir.

KULLANMADAN DOLAYI YAKALANDIĞIMDA BU DURUM ADLİ SİCİLİME İŞLER Mİ?

Eğer ilk defa yakalandıysanız yukarıda da bahsettiğimiz üzere cumhuriyet savcısı size beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verir. Bu süre zarfında; tedbirlere uyarsanız, tedavinizi görür topluma kazandırılmaya uygun hale gelirseniz beş yıllık sürenin sonunda bu durum adli sicil kaydınıza işlemeyecektir.

DAVA ZAMANAŞIMI VE CEZA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ:

 Dava zamanaşımı süresi; Yirmi yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yılın, beş yıldan fazla ve yirmi yıldan az hapis cezasını gerektiren suçlarda on beş yılın, beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adlî para cezasını gerektiren suçlarda sekiz yılın geçmesiyle dava düşer.

 Ceza zamanaşımı süresi ise; yirmi yıl ve daha fazla süreli hapis cezalarında yirmi dört yıl, beş yıldan fazla hapis cezalarında yirmi yıl, beş yıla kadar hapis ve adlî para cezalarında on yıldır.

Haklarımızın temini için hak arayış sürecini iyi bilmek gerekir o yüzden, Gaziantep’te bulunan hukuk büromuzda, daha detaylı bilgiler sunmak bakımından siz değerli müvekkillerimizi bekliyor olacağız. Bu konuyla alakalı daha kapsamlı bir hukuki danışmanlık almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.