UZLAŞTIRMA NEDİR?

GİRİŞ:

Uzlaştırma, mağdur veya suçtan zarar gören kişi ile şüpheli veya sanığın anlaşmak suretiyle kamu davasının açılmasını önleyen ya da açılmış olan kamu davasını düşüren kurumdur. Günümüz dünyasında insanı ilişkilerin artması ve neticesinde meydana gelen bazı uyuşmazlıkların çözümünde önemli rol oynayan uzlaştırma kurumu halen önemini ve güncelliğini korumaya devam etmektedir. Özellikle nüfusun ve ticaretin ve bunların beraberinde getirdiği uyuşmazlıkların yoğun olduğu Gaziantep gibi şehirlerde uzlaştırmaya tabi suçlar fazlaca işlenmekte ve bu durum uzlaştırma kurumunun gerekliliğini ön plana çıkarmaktadır.

UZLAŞTIRMA YOLUNA GİDİLEBİLEN SUÇLAR:

Uzlaştırma kurumuna belirli bazı suçlarda gidilmektedir. Yani her suçta uzlaştırma yoluna gidilemez. Uzlaşma yoluna gidilebilen suçlar şunlardır;

1. Soruşturulması ve kovuşturulması şikâyete bağlı suçlar (cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar ile ısrarlı takip suçu hariç)
2. Kasten yaralama
3. Taksirle yaralama
4. Tehdit
5. Konut dokunulmazlığının ihlali
6. İş ve çalışma hürriyetinin ihlali
7. Hırsızlık
8. Güveni kötüye kullanma
9. Dolandırıcılık
10. Suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi
11. Çocuğun kaçırılması ve alıkonulması
12. Ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgelerin açıklanması suçları
13. Mağdurun veya suçtan zarar görenin gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olması koşuluyla, suça sürüklenen çocuklar bakımından ayrıca, üst sınırı üç yılı geçmeyen hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlar

Uzlaştırma kapsamına giren bir suçun, bu kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte aynı mağdura karşı işlenmesi halinde uzlaşma hükümleri uygulanmaz. Bu noktaya dikkat edilmelidir.

SORUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA:

Soruşturma konusu suçun uzlaştırmaya tabi olması ve kamu davası açılması için yeterli şüphenin bulunması halinde, dosya uzlaştırma bürosuna gönderilir. Büro tarafından görevlendirilen uzlaştırmacı; şüpheli, mağdur veya suçtan zarar görene uzlaşma teklifinde bulunur. Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar gören reşit değilse teklif kanuni temsilciye yapılır. Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar gören, kendisine uzlaşma teklifinde bulunulduktan itibaren 3 gün içerisinde kararını bildirmediği takdirde, teklifi reddetmiş sayılır. Uzlaştırma sürecindeki süreleri kaçırmamak adına bir avukat desteği alarak süreci devam ettirmek daha sağlıklı bir tercih olacaktır.

Birden fazla mağdur veya zarar gören varsa uzlaşma için hepsinin uzlaşmayı kabul etmesi gerekmektedir. Uzlaşma teklifinde bulunulması veya teklifin kabul edilmesi soruşturma konusu suça ilişkin delillerin toplanmasına engel değildir. Yani uzlaştırmaya gidilse bile gerekli deliller araştırılmaya veya toplanmaya devam edecektir.

Uzlaştırmacı, dosya içindeki belgelerin birer örneği kendisine verildikten itibaren en geç otuz gün içinde uzlaştırma işlemlerini sonuçlandırır. Uzlaştırma bürosu bu süreyi her defasında yirmi günü geçmemek üzere en fazla iki kez daha uzatabilir. Yani uzlaştırma işlemi en fazla yetmiş gün içerisinde sonuçlandırılır.

Uzlaştırma müzakereleri gizli olarak yürütülür. Uzlaştırma müzakerelerine şüpheli, mağdur, suçtan zarar gören, kanunî temsilci, müdafi ve vekil katılabilir. Şüpheli, mağdur veya suçtan zarar görenin kendisi veya kanunî temsilcisi ya da vekilinin müzakerelere katılmaktan imtina etmesi halinde, uzlaşmayı kabul etmemiş sayılır.

Uzlaşma müzakereleri sonunda uzlaştırmacı, bir rapor hazırlayarak kendisine verilen belge örnekleriyle birlikte uzlaştırma bürosuna verir. Uzlaşmanın gerçekleşmesi halinde, tarafların imzalarını da içeren raporda, ne suretle uzlaşıldığı ayrıntılı olarak açıklanır. Uzlaştırma bürosu soruşturma dosyasını, raporu ve varsa yazılı anlaşmayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Uzlaştırmacı; uzlaştırma sürecinde Cumhuriyet savcısından emir ve talimat alabilir.

Uzlaşma teklifinin reddedilmesine rağmen, şüpheli ile mağdur veya suçtan zarar gören uzlaştıklarını gösteren belge ile EN GEÇ İDDİANAMENİN DÜZENLENDİĞİ TARİHE KADAR Cumhuriyet savcısına başvurarak uzlaştıklarını beyan edebilirler.

Cumhuriyet savcısı, uzlaşmanın, tarafların özgür iradelerine dayandığını ve edimin hukuka uygun olduğunu belirlerse raporu veya belgeyi mühür ve imza altına alarak soruşturma dosyasında muhafaza eder. Uzlaştırmanın sonuçsuz kalması halinde tekrar uzlaştırma yoluna gidilemez.

Uzlaşma sonucunda şüphelinin edimini defaten yerine getirmesi halinde, hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir. Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arz etmesi halinde, şüpheli hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilir. Erteleme süresince zamanaşımı işlemez.

Uzlaşma sağlansa bile mağdur veya suçtan zarar gören tazminat davası açabilir. Bunun önünde herhangi bir engel yoktur. Kısacası; süreç olumlu bir şekilde sonuçlansa da tazminat hakkımızın devam ettiğini bilelim. Bilemeyeceğimiz noktalarda avukatlardan destek alalım.

Uzlaştırma müzakereleri sırasında yapılan açıklamalar, herhangi bir soruşturma ve kovuşturmada ya da davada delil olarak kullanılamaz.

KOVUŞTURMA EVRESİNDE UZLAŞTIRMA:

Kamu davası açıldıktan sonra kovuşturma konusu suçun uzlaşma kapsamında olduğunun anlaşılması halinde, kovuşturma dosyası, uzlaştırma işlemlerinin yukarıda belirttiğimiz esas ve usullere göre yerine getirilmesi için uzlaştırma bürosuna gönderilir.

Uzlaşma gerçekleştiği takdirde, mahkeme, uzlaşma sonucunda sanığın edimini defaten yerine getirmesi halinde, davanın düşmesine karar verir. Edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması veya süreklilik arz etmesi halinde; sanık hakkında, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilir. Geri bırakma süresince zamanaşımı işlemez. Hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildikten sonra, uzlaşmanın gereklerinin yerine getirilmemesi halinde, mahkeme tarafından hüküm açıklanır.

BİRDEN ÇOK FAİL BULUNMASI HÂLİNDE UZLAŞMA:

Aralarında iştirak ilişkisi olsun veya olmasın birden çok kişi tarafından işlenen suçlarda, ancak uzlaşan kişi uzlaşmadan yararlanır. Yani uzlaşmayan kişi uzlaşan kişinin haklarından yararlanamaz.

Uzlaşma süreci haklarımızın korunması ve sorunların çözüme kavuşması açısından büyük önem arz etmektedir. Diğer büyük ve ağır suçlara nazaran daha az tehlikeli suçlarda uzlaşma imkânı getirilerek hem kişiler arasındaki husumet hızlı ve etkili bir biçimde çözüme kavuşturulmakta hem de mahkemelerin iş yükü azaltılmaktadır. Bu süreci en etkili ve en sağlıklı bir biçimde sonuçlandırmak adına uzlaştırma sürecini iyi bilen alanında uzman avukatlarla birlikte hareket etmeniz tavsiye olunur.

Haklarımızın temini için hak arayış sürecini iyi bilmek gerekir o yüzden, Gaziantep’te bulunan hukuk büromuzda, daha detaylı bilgiler sunmak bakımından siz değerli müvekkillerimizi bekliyor olacağız. Bu konuyla alakalı daha kapsamlı bir hukuki danışmanlık almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.