KASTEN ÖLDÜRME VE TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇLARI
Kasten öldürme suçunu; bir kişinin, bazı sebeplerden ötürü başka bir kişiyi bilerek ve isteyerek hayatına son vermesi olarak tanımlayabiliriz. Türkiye’nin suç oranlarının en yüksek olduğu illerinden birisi olan Gaziantep’te yapılan araştırmalara göre kasten öldürme fiilleri son zamanlarda daha da çok artmıştır. Bu suçlar neticesinde gerçekleşen davalar, ceza avukatlarının en çok ilgilendiği dava türlerindendir.
KASTEN ÖLDÜRME VE TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇLARI
Kasten öldürme suçunu; bir kişinin, bazı sebeplerden ötürü başka bir kişiyi bilerek ve isteyerek hayatına son vermesi olarak tanımlayabiliriz. Türkiye’nin suç oranlarının en yüksek olduğu illerinden birisi olan Gaziantep’te yapılan araştırmalara göre kasten öldürme fiilleri son zamanlarda daha da çok artmıştır. Bu suçlar neticesinde gerçekleşen davalar, ceza avukatlarının en çok ilgilendiği dava türlerindendir. Bu yazımızda; kişinin hayatına son verilmesi olarak tanımladığımız kasten öldürme suçunun kapsamını, nitelikli hallerinin ve yaptırımlarının neler olduğunu, zamanaşımı sürelerini ve daha birçok detayı sizlerle birlikte inceleyeceğiz.
- A) KASTEN ÖLDÜRME SUÇUNUN KAPSAMI (TCK m. 81-82):
Kasten öldürme suçu, yukarıda da bahsettiğimiz üzere bir başkasının hayatına kasten (bilerek ve isteyerek) son verilmesidir. Bu suçun hukuki konusu kişilerin yaşam hakkıdır. Sağ doğan ve hayatta olan herkese karşı işlenebilen serbest hareketli bir suçtur. Kasten öldürme suçunun cezayı hafifletici sebepleri yoktur fakat cezayı ağırlaştırıcı halleri mevcuttur.
NİTELİKLİ HALLERİ:
Kasten öldürme suçunun;
- a) Tasarlayarak; failin, öldürmek istediği kişinin savunmasını ortadan kaldırmak amacıyla önceden suçun nasıl işleneceği hususunda ana hatları ile plan yapmasıdır.
- b) Canavarca hisle veya eziyet çektirerek; yalnızca öldürmüş olmak için öldürmek veya mağdurun ölümden zevk duymak için öldürmek canavarca his olarak tanımlanır. Ölüm neticesini gerçekleştirmek için gerekli olmayan sırf mağdura acı ve ıstırap vermek için yapılan hareketler ise eziyet olarak tanımlanmaktadır.
- c) Yangın, su baskını, tahrip, batırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanmak suretiyle; bunun nitelikli hal sayılmasının temel mantığı, toplumun genel bir tehlikeye maruz bırakılması ve mağdurun kendisini savunma olanaklarının ortadan kaldırılmasıdır.
- d) Üstsoy veya altsoydan birine ya da eş, boşandığı eş veya kardeşe karşı; failin, suç işleme konusunda daha büyük bir kötülük halinin bulunmasını ifade etmektedir. Dolayısıyla böyle bir durumda ceza tabi ki de arttırılacaktır.
- e) Çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı; failin, ahlaki bir kötülük içerisinde ve suçu kolay bir biçimde işleme isteğinden dolayı ceza arttırılacaktır.
- f) Kadına karşı; önceden böyle bir nitelikli hal yoktu fakat gerek ülke genelinde gerekse de Gaziantep gibi nüfusun yoğun olduğu şehirlerde kadın öldürme oranlarının yükselmesinden ötürü 2022 yılında böyle bir nitelikli halin eklenmesi yoluna gidilmiştir.
- g) Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle; mağdurun kamu görevlisi olması yeterli olmayıp, aynı zamanda suçun mağdurun yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle işlenmiş olması gerekmektedir.
- h) Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak ya da yakalanmamak amacıyla; fail, suçun soruşturulmasını ve kovuşturulmasını zorlaştırdığı için bu durum nitelikli hal olarak sayılmıştır.
- i) Bir suçu işleyememekten dolayı duyduğu infialle; genellikle suçun işlenmesine engel olmak isteyen kişinin öldürmesi durumunda söz konusu olur.
- j) Kan gütme saikiyle; failin, önceden öldürülen bir kişinin intikamını almak amacıyla başka birisini öldürmesi durumunu ifade etmektedir.
- k) Töre saikiyle işlenmesi; bir töreyi yerine getirmek adına aile meclisi tarafından alınmış karara dayanarak namus temizleme amacıyla birisinin öldürülmesi durumunu ifade etmektedir.
İşte bu gibi hallerde suçun cezası arttırılacaktır. Kasten öldürme suçunun temel halinin yaptırımı müebbet hapis cezası iken nitelikli kasten öldürme suçunun yaptırımı ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıdır. Burada dikkat edilmesi gereken noktalardan birisi de suçun “silahla işlenmesi halinin” nitelikli hal olarak sayılmamış olmasıdır. Çoğu kişi, kasten öldürme suçunun silahla işlenmesi durumunda nitelikli kasten öldürme suçunun oluştuğunu düşünür fakat kanun koyucu bu suçun silahla işlenmesi halini nitelikli hal olarak saymamıştır.
KASTEN ÖLDÜRMENİN İHMALİ DAVRANIŞLARLA GERÇEKLEŞMESİ HALİ (TCK m. 83):
Kişinin yükümlü olduğu belli davranışı gerçekleştirmemesinden dolayı meydana gelen ölüm neticesidir. Failin, bu durumdan sorumlu tutulabilmesi için bazı şartların varlığı gerekmektedir;
- a) belli bir icrai davranışta bulunmak hususunda kanuni düzenlemelerden veya sözleşmelerden kaynaklanan bir yükümlülüğün bulunması,
- b) önceden gerçekleştirdiği davranışın başkalarının hayatı ile ilgili olarak tehlikeli bir durum oluşturması gerekir.
Hâkim, failin cezasında indirim yapabileceği gibi indirim yapmaya da bilir.
KASTEN ÖLDÜRME SUÇUNDAN DOLAYI VERİLECEK CEZA MİKTARI:
Yukarıda da bahsettiğimiz üzere; kasten öldürme suçunun temel hali müebbet hapis cezası nitelikli hali ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasıdır. Müebbet hapis cezaları hükümlünün yani adam öldüren kişinin hayatı boyunca devam eder ve 24 yıl infaz edilir. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ise yine aynı şekilde hükümlünün hayatı boyunca devam eder fakat bu sefer 30 yıl infaz edilir. Önemle belirtmek gerekir ki; kasten öldürme suçlarında zincirleme suç hükümleri VE etkin pişmanlık hükümleri uygulanmaz. Bu konunun detayını merak ederseniz bir avukattan daha kapsamlı bir bilgi alabilirsiniz.
- B) TAKSİRLE ÖLDÜRME SUÇUNUN KAPSAMI (TCK m. 85):
Birisini taksirle öldürmek; bilmeyerek ve istemeyerek öngöremeden bir başka kişinin ölümüne sebep olmak demektir. Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Fakat taksirle öldürme fiili, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişinin cezası ağırlaştırılacak ve bu durumda iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Yine aynı şekilde taksirli öldürme suçlarında da etkin pişmanlık hükümleri uygulanmayacaktır. Fakat şartları varsa zincirleme suç hükümleri uygulanabilir.
DAVA VE CEZA ZAMANAŞIMI SÜRELERİ:
Dava zamanaşımı ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda 30 yıl, müebbet hapis cezalarını gerektiren suçlarda ise 25 yıldır. Ceza zamanaşımı da ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarını gerektiren suçlarda 40 yıl, müebbet hapis cezalarında ise 30 yıl olarak düzenlenmiştir.
Bu süreçte; failin, bir avukat eşliğinde davayı yürütmesi gerekmektedir. Çünkü kanunen; alt sınırı 5 yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçtan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmalarda bir avukatın (müdafinin) görevlendirilmesi zorunludur. O yüzden soruşturma ve kovuşturma aşamalarında, alanında donanımlı bir avukat tarafından hukuki destek almak süreç açısından daha sağlıklı olacaktır.
Haklarımızın temini için hak arayış sürecini iyi bilmek gerekir o yüzden, Gaziantep’te bulunan hukuk büromuzda, daha detaylı bilgiler sunmak bakımından siz değerli müvekkillerimizi bekliyor olacağız. Bu konuyla alakalı daha kapsamlı bir hukuki danışmanlık almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.