BOŞANMA DAVASI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER NELERDİR?

BOŞANMA DAVASI HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER NELERDİR?

Eşler, evlilik birliğinin mutluluğunu elbirliğiyle sağlamak ve ileride doğacak çocuklarının bakımına, eğitim ve gözetimine beraberce özen göstermek ve en önemlisi huzur ve sükûn içinde tek bir çatı altında yaşamlarını sürdürmek maksadıyla evlenirler. Fakat bazı durumlarda evlilik birliğinin devamı eşler bakımından çekilmez bir hal alır. Bu gibi durumlarda eşler boşanma davası açmak suretiyle evliliklerinin sonunu isterler. Özellikle Gaziantep gibi nüfusun yoğun olduğu şehirlerde bu gibi durumlara çok rastlanmaktadır. İşte biz de bugünkü yazımızda herkes tarafından merak edilen boşanma davasının mahiyetini açıklayacağız.

DAVANIN KONUSU:

Davanın konusunu; evlilik birliğinin devamını istemeyen eşin mahkeme yoluyla evliliğinin sonunu istemesidir. Boşanma davasındaki istem veya istemler, evliliğin sona ermesine yönelik olabileceği gibi ayrılık kararına ilişkin de olabilir. Her iki halde de eşler, boşanma davası açmak suretiyle evlilik birliğinin sona ermesini isteyebilirler. 

GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME:

Medeni Kanunun 168. Maddesine göre yetkili mahkeme; Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.

Görevli mahkeme ise asliye hukuk mahkemesi derecesinde olan Aile Mahkemesidir. 

BOŞANMA SEBEPLERİ:

1. A) GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ;

Türk Medeni Kanunumuz, genel sebeplerle meydana gelen boşanma sebeplerini açıkça belirtmemiştir. Örnek vermek gerekirse eşler; geçimsizlik, şiddet, güven sarsıcı davranışlar sebebiyle boşanma davası açabilecekleri gibi mizaç uyuşmazlığını sebep göstererek de boşanma davası açılabilmektedir. Kısacası genel boşanma sebepleri sınırsızdır. Şimdi sizlerle bu sebeplerin birkaçını inceleyeceğiz;

1) Anlaşmalı Boşanma

Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.

2) Evlilik Birliğinin Sarsılması

Evlilik birliği, ortak hayatı sürdürmeleri kendilerinden beklenmeyecek derecede temelinden sarsılmış olursa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir. Nispi boşanma sebebidir.

3) Müşterek Hayatın Yeniden Kurulamaması

Boşanma sebeplerinden herhangi biriyle açılmış bulunan davanın reddine karar verilmesi ve bu kararın kesinleştiği tarihten başlayarak üç yıl geçmesi hâlinde, her ne sebeple olursa olsun ortak hayat yeniden kurulamamışsa evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve eşlerden birinin istemi üzerine boşanmaya karar verilir.

1. B) ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ;

 Özel boşanma sebepleri ise kanunumuzda tek tek açıkça belirtilmiştir. Özel boşanma sebeplerine dayanan boşanma davaları şunlardır;

1) Zina

Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde zina eyleminin üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

2) Hayata Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış

Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer. Affeden tarafın dava hakkı yoktur.

3) Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme

Bu sebeplerden ötürü onunla birlikte yaşaması diğer eşten beklenemezse, bu eş her zaman boşanma davası açabilir. Herhangi bir süre kısıntısı yoktur.

4) Akıl Hastalığı

Hastalığın geçmesine olanak bulunmadığı resmî sağlık kurulu raporuyla tespit edilmek koşuluyla bu eş her zaman boşanma davası açabilir. Herhangi bir süre kısıntısı yoktur.

5) Terk

Davaya hakkı olan eşin istemi üzerine hâkim veya noter, esası incelemeden yapacağı ihtarda terk eden eşe iki ay içinde ortak konuta dönmesi gerektiği ve dönmemesi hâlinde doğacak sonuçlar hakkında uyarıda bulunur. Bu ihtar gerektiğinde ilân yoluyla yapılır. Ancak, boşanma davası açmak için belirli sürenin dördüncü ayı bitmedikçe ihtar isteminde bulunulamaz ve ihtardan sonra iki ay geçmedikçe dava açılamaz. Yani terk eyleminin, en az altı ay sürmüş ve devam ediyor olması gerekir ve bu durumda istem üzerine hâkim veya noter tarafından yapılan ihtar sonuçsuz kalmalıdır. Aksi takdirde bu sebebe dayanarak boşanma davası açılamaz.

• Zina, Hayata Kast, Pek Kötü Muamele veya Onur Kırıcı Davranış ve Terk sebepleri MUTLAK boşanma sebepleridir. Hâkim bu gibi durumlarda eşleri boşamak zorundadır. Fakat Suç İşleme veya Haysiyet Hayat Sürme ve Akıl Hastalığı sebepleri NİSPİ boşanma sebepleridir. Nispi boşanma sebeplerinde hâkimin takdir yetkisi vardır.

BOŞANMANIN HÜKÜM VE SONUÇLARI

Boşanma sebebi ispatlanmış olursa, hâkim boşanmaya veya ayrılığa karar verir. Dava yalnız ayrılığa ilişkinse, boşanmaya karar verilemez. Dava boşanmaya ilişkinse, ancak ortak hayatın yeniden kurulması olasılığı bulunduğu takdirde ayrılığa karar verilebilir. Ayrılığa 1 yıldan 3 yıla kadar bir süre için karar verilebilir. Bu süre ayrılık kararının kesinleşmesiyle işlemeye başlar. Ortak hayat yeniden kurulmamışsa, eşlerden her biri boşanma davası açabilir.

BOŞANMA DAVASI SÜRECİNDE EŞLERİN VE ÇOCUKLARIN HAKLARINI KORUMAYA YÖNELİK VERİLEN KARARLAR

1) HÂKİMİN RESEN KARARA BAĞLAYACAĞI HUSULAR;

1. A) Tedbir Nafakası

Boşanma veya ayrılık davası açılınca hâkim, davanın devamı süresince gerekli olan, özellikle eşlerin barınmasına, geçimine, eşlerin mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkin geçici önlemleri re ‘sen alır.

1. B) Çocukların Durumu ve İştirak Nafakası;

Mahkeme, kararında kişisel ilişki düzenlemesinin gereklerinin yerine getirilmemesi hâlinde, çocuğun menfaatine aykırı olmamak kaydıyla velayetin değiştirilebileceğini ihtar eder. Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuk ile kişisel ilişkisinin düzenlenmesinde, çocuğun özellikle sağlık, eğitim ve ahlâk bakımından yararları esas tutulur. Bu eş, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılmak zorundadır. Hâkim, istem hâlinde irat biçiminde ödenmesine karar verilen bu giderlerin gelecek yıllarda tarafların sosyal ve ekonomik durumlarına göre ne miktarda ödeneceğini karara bağlayabilir. 

2) HÂKİMİN TALEP ÜZERİNE KARARA BAĞLAYACAĞI HUSUSLAR;

1. A) Yoksulluk Nafakası; Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir. Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.
2. B) Maddi Tazminat; Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddî tazminat isteyebilir.
3. C) Manevi Tazminat; Boşanmaya sebep olan olaylar yüzünden kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevî tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.

Evliliğin boşanma sebebiyle sona ermesinden doğan dava hakları, boşanma hükmünün kesinleşmesinin üzerinden bir yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.

Haklarımızın temini için hak arayış sürecini iyi bilmek gerekir o yüzden Gaziantep’te bulunan hukuk büromuzda, daha detaylı bilgiler sunmak bakımından siz değerli müvekkillerimizi bekliyor olacağız. Bu konuyla alakalı daha kapsamlı bir hukuki danışmanlık almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.